Utrecht - Faience- en tegelfabriek Holland0000.0011

 

 Literatuur

 

- Registervermelding: "De Faïence- en tegelfabriek 'Holland" te Utrecht - L. van Tongerloo", in: Maandblad Oud-Utrecht, 1977, blz. 35.

- Boer, Arjan den, "Tegelfabriek 'Holland' op Rotsoord". In: DUIC ('De Utrechtse Internet Courant', huis-aan-huisblad) [ISSN -], 01-04-2024, blz. 15 ("In 1855 kocht Johannes Schillemans (1820-1879) uit Roozendaal de dakpannen- en vloertegelbakkerij Rotsenburg met bijbehorend herenhuis aan de Vaartsche Rijn. Een paar jaar later breidde hij het bedrijf uit met een 'muursteentjesfabriek'." Muursteentjes zijn wandtegels, en voor dat project nam Schillemans werknemers van de opgeheven tegelfabriek aan het Lucasbolwerk in dienst. De fabriek werd in 1862 uitgebreid door de aankoop van de naastgelegen buitenplaats Rotsoord. Hubertus Schillemans (1859-1916) nam na de dood van zijn vader het bedrijf over.
De fabriek had een lucratieve band met het Bernulphusgilde, ondermeer door opdrachten voor 'keramische tapijten', dat zijn tegeltableaux. In 1893 werd de fabriek weer uitgebreid, nu op de plaats van het Huis Rotsenburg. In 1894 werd het inmiddels failliet gegane bedrijf overgenomen door Jan Willem Mijnlieff (1862-1940), steenfabrikant van De Liesbosch, ook aan de Vaartse Rijn. Hij begon de plateelbakkerij 'Holland', in 1901 formeel samengevoegd met de tegelfabriek. Het nieuwe schildersatelier uit 1895, met zaagtanddak, is nog aanwezig als onderdeel van het fabriekscomplex 'Pastoe'. De tegeltableaux, voor onder meer De Gruyter, waren een succes en zijn nog op veel plaatsen te vinden. Onder meer door de Eerste Wereldoorlog werd het bedrijf in 1918 geliquideerd. "Het fabriekscomplex werd gekocht door Frits Loeb van de Utrechtsche Machinale Stoel- en Meubelfabriek (UMS), die een paar jaar eerder begonnen was aan de Ganzenmarkt en later bekend werd onder de naam Pastoe." In 1920 verhuisde de Faience- en Tegelfabriek Westraven van de Jutfaseweg naar Rotsoord, vlak naast de UMS. Die fabriek werd later onderdeel van de Porceleyne Fles in Delft, en bestond als zodanig tot 1985.